İcra İflas Kanunu’nun 344.maddesi nafaka yükümlüsünün nafaka borcunu ödememesi halinde karışılacağı CEZAİ müeyyideyi düzenlemiştir. Kanuna göre, bir nafaka kararının varlığı, nafaka borcunun devam ediyor olması, nafaka ilamının icra takibine konu edilmiş olması ve icra emrinin borçluya tebliğ edilmiş olması halinde suçun unsurları oluşmuş olur. Şikayetçi İcra Ceza Mahkemesi’ne yapacağı başvuru ile dava açar. Bu dava, icra emri ya da ödeme emri karşı tarafa tebliğ edildikten en az 1 ay sonra açılmalıdır. Aksi halde şikayet reddedilir. Ayrıca şikayet konusu aylık nafakanın, üzerinden 3 ay geçmesi halinde şikayet hakkı ortadan kalkacaktır. Mahkeme bu tür davalarda duruşma açarak tarafları duruşmaya davet eder. Duruşmada sanığın(borçlunun) borcunu ödemediğini tespit eder ise sanık aleyhine 3 aya kadar tazyik hapis cezasına hükmeder. Tazyik hapsi klasik anlamda bilinen hapis cezası gibi olmayıp, CMK’ya göre seçenek yaptırımlara çevrilemeyen, ön ödeme uygulanamayan, tekerrüre esas olmayan, şartla salıverilme hükümleri uygulanamayan, ertelenemeyen ve adli sicil kayıtlarına geçirilmeyen hapis türüdür. Duruşma sırasında ve hükümden önce nafaka borcunun ödendiğinin anlaşılması halinde, davanın düşürülmesine karar verilir. Karar verildikten sonra itiraz aşamasında yapılan ödeme halinde de cezanın düşürülmesine karar verilir.
Madde’nin 2.fıkrasına göre; “Borçlunun, nafakanın kaldırılması veya azaltılması talebiyle dava açmış olması halinde, ileri sürdüğü sebepler göz önünde bulundurularak, tazyik hapsinin uygulanması bu davanın sonuna bırakılabilir.”
Geçmişten kalan ve birikmiş nafaka borcu adi alacak sayıldığından bu suç kapsamında değerlendirilmez. Bu borçların ödenmemesi suç oluşturmaz. Yalnızca güncel nafaka borcu yani devam eden nafaka borçlarından dolayı hapis cezası verilir.
Saygılarımla
Söbe Hukuk Bürosu
Av.Cenk SÖBE